Historia parafii św. Agaty
1871- 1899
Historia św. Agaty zaczyna się w roku 1871. Koniec Wojny Domowej, zaledwie sześć lat wcześniej, dał impuls do rozwoju nowych części miasta, w tym sąsiedztwa obecnej parafii p.w. św. Agaty. Wśród nowo przybyłych było wielu katolików pochodzenia niemieckiego, którzy czuli się odsunięci od swojej parafii pod wezwaniem św. Piotra i Pawła. Dodatkową trudnością oprócz odległości był najbardziej niezadowalający stan infrastruktury. Oczywiście potrzebna była nowa parafia, która mogłaby służyć okolicznym mieszkańcom.
Ksiądz J.A. Stroombergen został przydzielony do rozpoczęcia akwizycji środków i wsparcia. W ciągu dwóch tygodni odwiedził dwieście rodzin i uzyskał od nich zobowiązania na sumę 5.000 dolarów na nowe przedsięwzięcie. Pogarszający się stan zdrowia bardzo szybko zmusił go do przejścia na emeryturę. Ksiądz Herman Leygraaff zastąpił ks. Stroombergen. Jego pierwszym posunięciem był zakup placu tuż przy ulicach 9 i Utah za 1.800 dolarów. Budynek służący jako kościół, szkoła i plebania został wybudowany kosztem 17.000 dolarów. Kamień węgielny zastał wmurowany w dniu 29 października 1871 roku, w obecności dużej liczby duchownych, całej parafii i wielu gości.
We wrześniu 1872 r, szkoła parafialna została otwarta. Pracowała tam jedna nauczycielka świecka i dwie siostry z zakonu Sióstr Najświętszej Krwi Pana Jezusa. W następnym roku siostry zamieszkały na stałe na pierwszym piętrze nowego budynku szkolnego, zaś Proboszcz został przeniesiony do nowej plebanii, która została wybudowana w 1872 roku.
7 kwietnia 1893 r, był szczęśliwym dniem dla sióstr z zakonu Najświętszej Krwi Pana Jezusa, które przez kilka lat mieszkały w zatłoczonych pomieszczeniach na pierwszym piętrze szkoły. Tego dnia przeniosły się one do nowego domu na północno-zachodnim rogu posiadłości parafialnej. Ten budynek, przestronny i praktyczny, często określany był jako dom rodzinny Sióstr Najświętszej Krwi Pana Jezusa, bo przynajmniej przez krótki czas służył jako centrum działalności dla młodej wspólnoty sióstr, która w tym czasie zdobywała przyczółek w archidiecezji.
Rok 1896 zapisał się w historii parafii dwoma znaczącymi wydarzeniami: została wybudowana obecna plebania kosztem 13.000 dolarów oraz 25 października miał miejsce srebrny jubileusz parafii.
Blisko przełomu wieku, w 1899 roku, problemy związane z rozwojem dotknęły parafię. Kościół był zbyt mały, aby pomieścić rosnącą liczbę osób dorosłych i sześćset pięćdziesiąt dzieci szkolnych. Tym niemniej ks. Schrage w 1884 roku wykazał się dalekowzrocznością w planowaniu dalszego rozwoju. Stosunkowo łatwo było powiększyć kościół budując prezbiterium i nowe sanktuarium, znacznie powiększając tym budynek i jednocześnie czyniąc go architektonicznie kompletnym.
Pierwszy kościół i szkoła
Pierwsza plebania
Budynek zakonu
Ojciec Leygraaff, po tym bardzo pomyślnym starcie, odszedł po trzech latach aby objąć pozycję prefesora w salezjańskim seminarium w Milwaukee, Wisconsin. Został zastąpiony przez Księdza Williama Hinssen, który pracował od roku 1874 w parafii p.w. św. Agaty przez dziewięć lat nad upiększaniem kościoła: ołtarzem, dwoma dzwonami, nowymi organami, i licznymi rzeźbami, szatami i naczyniami liturgicznymi. W roku 1879, zaledwie osiem lat po jej powstaniu, parafia p.w. św. Agaty składała się już z 300 rodzin.
W 1883 roku został powołany nowy Proboszcz, Ksiądz Henryk Schrage. Kupił on więcej ziemi na rogu ulic 9 i Utah za 6.000 dolarów. Prace ziemne rozpoczęły się 14 października 1884. W dniu 12 kwietnia 1885 roku został wmurowany kamień węgielny, a 27 września tego samego roku nowy kościół został poświęcony.
1900 - 1999
Jak wspomniano wcześniej, liczba uczniów wzrosła tak szybko, że stary budynek szkolny, w roku 1900, był zbyt mały, aby zakwaterować wszystkich uczniów. Niestety nie można było wówczas tego problemu rozwiązać z powodu dużego długu parafialnego wynoszącego 50.000 dolarów. Już w 1909 r., zadłużenie zostało znacznie zredukowane i powstały plany budowy nowego budynku, który miał być używany jako szkoła i sala parafialna. Pomimo nieoczekiwanych trudności, budynek zaczął być budowany 10 marca 1909 roku i prace zostały zakończone dzień przed świetem Dziękczynienia w listopadzie. Okazja ta była obchodzona odpowiednio opracowanym programem muzycznym w obecności prawie 1500 osób. Do 1918 roku, parafia p.w. św. Agata zaczęła wchodzić w jej tak zwany "złoty wiek", pod czujnym okiem ks. Otto T. Siesener. Złoty Jubileusz parafii był hucznie obchodzony w 1921 roku, wraz z całkowitą renowacją kościoła i następnie wielką uroczystością w niedzielę, 23 października.
Budynek nowej szkoły w 1909
Minęły zaledwie dwa miesiące, kiedy parafia poniosła poważne straty w pożarze 31 grudnia 1921 roku. Pożar wykryto o godz. 15:30. Kapłani opuścili swoje konfesjonały i ledwo zdążyli uratować Najświętszy Sakrament i naczynia liturgiczne zanim musieli opuścić kościół. Ogień szalał aż do późna w nocy, a następnego dnia rano stworzył żałosny obraz pogożeliska na rogu 9-tej i Utah. Improwizowany ołtarz powstał w Sali parafialnej, a ławki zostały przyniesione z dolnego kościoła. Msze dla wiernych były tam odprawiane aż do czasu, kiedy kościół został wyremontowany w październiku 1922 roku.
Latem 1926 roku, naprawy na sumę łączną 10.000 dolarów pomogły uczynić budynek szkolny ognioodpornym. Dwa nowe dzwony, które pomagały wzywać wiernych do nabożeństw w kościele św. Agaty, zostały zainstalowane na wieży zegarowej we wrześniu 1928 roku. Kolejny remont kościoła odbył się latem 1937 roku. Ojciec Siesener spędził dużo czasu i rozwagi nad tym projektem, a wyniki były bardzo zadowalające.
Kościół św. Agaty
Nowa plebania
Pod koniec lutego 1941 r. ojciec Siesener zmarł. W czerwcu tego samego roku, Jego Ekscelencja Arcybiskup John J. Glennon mianował Księdza James Ehlenz nowym Proboszczem parafii p.w. św. Agaty. Ks. Ehlenz postanowił, że jego zadaniem będzie głównie troska o posiadłości parafialne. Każdy z budyneków wymagał remontu lub naprawy, co też zostało wykonane. Podczas następnego roku budynek szkolny został ogólnie odnowiony, w tym dokładnie oczyszczony i pomalowany, zainstalowane zostały: nowe podłogi, nowe lamp podwieszane, system nagłośnienia we wszystkich klasach oraz zupełnie nowa kuchnia na górnym piętrze budynku szkolnego. Panie z parafii mogły przygotowywać posiłki dla 500 osób jednocześnie podczas pikników lub innych uroczystości. Latem 1945 roku remont został zakończony. Ulepszono również kościół. Poręcz do Komunii została przeniesiona na zewnątrz sanktuarium, dając wszystkim lepszy widok na ołtarz. Nowe Tabernakulum zostało wbudowane w ołtarz, zaś "baldachim" zainstalowany powyżej, aby ołtarz był bardziej zgodny z przepisami liturgii. W następnych latach, każdy z duszpasterzy, ks. prałat Bernard Granich i ks. James Rodis ustanowili swoje cele i znaleźli własną pozycję w parafii p.w. św. Agaty.
Centrum św. Elżbiety dla Niepełnosprawnych zajęło parter budynku szkolnego. Siostry z zakonu Sióstr Najświętszej Krwi Pana Jezusa nadal mieszkały w klasztorze. Prace nad utrzymaniem i zabezpieczeniem posiadłości parafialnej trwały dalej. Wypełnienie fug pomiędzy cegłami czterech budynków zostało wykonane na początku 1993 roku, a powierzchnia parkingu była naprawiana wiele razy, także po powiększeniu parkingu od zachodniej strony posiadłości, co zapewniło więcej miejsc parkingowych. Od początku 1992 roku, organy przeszły bardzo potrzebną gruntowną przebudowę, bowiem ostatnia miała miejsce w 1920 roku (zobacz historię organów).
2000 - present
Tym sposobem doszliśmy do okresu po diamentowym jubileuszu parafii. Od czasu jej powstania w październiku 1871 roku, aż do chwili obecnej, wielu gorliwych kapłanów, zarówno duszpasterzy, jak i asystentów, promowało dobro swoich parafian. W tym czasie tysiące wiernych hojnie darowało swój czas i pieniądze aby pomoc duszpasterzom wykończyć różne projekty, niezbędne do prosperowania parafii. W żadnym jednak momencie parafianie nie reagowali aż tak entuzjastycznie jak na początku tego wieku, kiedy rozpoczeła się zbiórka pieniędzy na wiele ulepszeń, które już zostały ukończone. Współpraca ta jest głęboko doceniana przez księży i daje nadzieję na wielu lat harmonijnych relacji między kapłanami i ich parafianami. Obyśmy wszyscy mogli wspólnie cieszyć się w pokoju i miłości Chrystusa ku kolejnym ważnym wydarzenion w parafii p.w. św. Agaty.
Parafia św. Agaty z lotu ptaka
Grudzień 2004 zaznaczył kolejny milowy krok w historii parafii. Archidiecezja poprosiła Ks. James Rodi’a aby przeszedł na emeryturę, a inna grupa kapłanów, Instytut Chrystusa Króla Najwyższego Kapłana, zaczęła zarządzać parafią p.w. św. Agaty. Zrezygnowali oni z angielskiej mszy i zaczęli odprawiać msze wyłącznie po łacinie. Ta grupa służyła parafii do lipca 2005 roku, kiedy msza w jęz. łcińskim została przeniesiona z parafii św. Agaty do parafii św. Franciszka Salezego. Parafia św. Agaty stała się nowa parafią dla społeczności polskojęzycznej w St. Louis.
W dniu 1 lipca 2005 roku, Arcybiskup Burke ustanowił kościół św. Agaty jedyną oficjalną parafią Polskiego Kościoła w St. Louis. Parafia, od tej pory znana jako polska rzymsko-katolicka parafia, pod przewodnictwem proboszcza ks. Czesława Litaka oferowała msze w języku angielskim i polskim.
Pod koniec 2007 roku, Centrum św. Elżbiety dla Niepołnosprawnych zamknęło swoje podwoje przy kościele św. Agaty i przeniosło pacjentów do swoich innych lokalizacji. Budynek kościelny, z powodu swojej wyjątkowej historii i piękna jest nadal bardzo popularny jako miejsce ślubów dla wielu narzeczonych.
W lecie 2012 roku ks. Litak powrócił do rodzinnego kraju i Towarzystwo Chrystusowe dla Polonii Zagranicznej, zaczęło kierować parafią św. Agaty. W dniu 1 września 2012 roku, ks. Hubert Zasada, SChr. został nowym proboszczem św. Agaty. Po powrocie do swojej ojczystej Polski, ks. Litak był rezydentem na parafii w Gołkowicach. Podczas swojej corocznej wizyty w St. Louis w 2014 roku, w dniu 15 grudnia 2014 r., ks. Litak zmarł na plebanii w naszej parafii. W dniu 23 grudnia 2014 r., jego życie i kapłaństwo było uczczone uroczystą mszą żałobną w kościele św Agaty. Jego zwłoki zostały wysłane do Polski.
St. Agatha Church - Polish Roman Catholic Parish
3239 South 9th Street (at Utah) St. Louis , MO 63118-2629
Telephone: (314) 772-1603 Fax: (314) 772-3979
parishoffice@polishchurchstlouis.org
Archdiocese of St. Louis